Σε απευθείας μετάδοση - Mario Perniola

Στο ανά χείρας δοκίμιο του Μάριο Περνιόλα, πέρα από την ποικιλία των εξεταζόμενων θεμάτων που μπορεί κανείς εύκολα να διαπιστώσει και μόνο ρίχνοντας μια ματιά στον πίνακα των περιεχομένων, έχει πολύ ενδιαφέρον η συνεχής επιστροφή του συγγραφέα σε κάποια σημαντικά θεωρητικά ζητήματα (με προεξάρχον το κατά τον Περνιόλα «αισθητικό παράδοξο»), που ανήκουν στην ιστορία της δυτικής κουλτούρας, στοχεύοντας όχι μόνο σε έναν διάλογο μεταξύ τους, αλλά και σε μια διερώτηση σε σχέση με το σήμερα. Αυτός ο διάλογος και αυτή η διερώτηση συνιστούν τον εννοιολογικό ιστό επί του οποίου αρθρώνεται το παρόν κείμενο. Ένα από αυτά τα θεωρητικά ζητήματα έχει να κάνει με την κρίση που περνούν οι τρόποι μέσω των οποίων βιώνει τις εμπειρίες ο σύγχρονος ανθρώπους. Η σχέση μεταξύ γνώσης και εξουσίας, που διερευνάται κυρίως στο πρώτο κεφάλαιο αλλά και πιο υπόγεια στα υπόλοιπα, μας παραπέμπει στην ανάγκη να αντιτάξουμε, «σε απευθείας μετάδοση με το παρόν», μια θετική στρατηγική απέναντι στην εκκένωση των εμπειριών που προωθεί η ψυχολογική βία που ασκούν τα ΜΜΕ, μέσω της διάδοσης μοντέλων συμπεριφοράς σύμφωνων με τις απαιτήσεις της αγοράς. Επιπλέον, όσο προχωράμε στην ανάγνωση, βλέπουμε να επαναδιατυπώνεται η ανάγκη ξεπεράσματος του ανθρώπου που διακατέχεται από τα στερεότυπα, στην κατεύθυνση ενός αυθεντικού εγώ. Ανιχνεύεται η σχέση σκηνής και βίας (ήδη παγιωμένη από την εποχή της γαλλικής επανάστασης), το σύγχρονο αισθητικό και υπεραισθητικό πλαίσιο, το φαινόμενο της «αδύναμης σκέψης» που συνδέεται άμεσα με τον μεταμοντερνισμό και τον «αντιδιανοουμενισμό», η δημοφιλία του Νίτσε και οι νεότερες τάσεις του νεονιτσεϊσμού και του νεοναζισμού σε συνδυασμό με την εκδήλωση λαϊκιστικών φαινομένων, τα σύγχρονα μετα-ιδεολογικά και μετα-πολιτικά στυλ, η διαφορά μεταξύ συμβάντος και γεγονότος, το αστεακό ζήτημα μέσω της υπέρβασης του κλασικού αντιθετικού σχήματος πόλης-μητρόπολης. Γενικότερα θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο Περνιόλα διερωτάται για τη δυνατότητα ύπαρξης μιας μεσολάβησης μεταξύ του πολιτικού (μια διάσταση που προϋποθέτει τη σύγκρουση) και του αισθητικού (εννοούμενου σαν τόπο συμφιλίωσης και αρμονίας: άνθρωπος/φύση, λόγος/συναίσθημα, ύλη/πνεύμα, κλπ), με αυτή την πιθανή μεσολάβηση να συνιστά τον σύνθετο ορίζοντα στον οποίο κινούνται οι σκέψεις που περιλαμβάνονται σε αυτό το δοκίμιο. Αν και γραμμένο το 1986, η επικαιρότητά του είναι κάτι παραπάνω από προφανής, λαμβάνοντας κανείς υπόψη και την «αναψηλάφηση» των δεδομένων που πραγματοποιείται στο εκτενές εισαγωγικό σημείωμα (γραμμένο το 2012). Η ανάγνωσή του νομίζουμε ότι συμβάλλει στην ανανέωση της ριζοσπαστικής θεωρητικής σκέψης (αλλά και πρακτικής), που τόσο επείγει στις μέρες μας.● Η έκδοση 

Ο Μάριο Περνιόλα είναι καθηγητής αισθητικής και πρώην διευθυντής του τμήματος φιλοσοφίας στο πανεπιστήμιο της Ρώμης «Τορ Βεργκάτα». Επισκέπτης καθηγητής σε πολλά πανεπιστήμια και ερευνητικά κέντρα στη Γαλλία, Δανία, Βραζιλία, Ιαπωνία, Καναδά, ΗΠΑ, Αυστραλία, είναι συγγραφέας πολλών βιβλίων, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε αρκετές γλώσσες. Από τους εισαγωγείς της σκέψης και πρακτικής της Καταστασιακής Διεθνούς στην Ιταλία, υπήρξε διευθυντής των περιοδικών «Agaragar» (1971-73), «Clinamen» (1988-1992), «Estetica news» (1988-1995), ενώ από το 2000 μέχρι σήμερα διευθύνει την επιθεώρηση πολιτιστικών και αισθητικών μελετών «Agalma».