Πώς ο ναζισμός εκμηδένισε την ταξική συνείδηση - Gunter Anders

Παρουσιάζουμε εδώ δύο εξαιρετικά κείμενα του γερμανού φιλόσοφου Γκούντερ Άντερς, γραμμένα λίγες μέρες μετά την άνοδο των ναζί στην εξουσία και τη διαφυγή του στο Παρίσι, το 1933. Στο πρώτο από αυτά ο Άντερς υποστηρίζει ότι οι ναζί κατάφεραν, με ένα πολύ καλά αρχιτεκτονημένο σχέδιο, να εκμηδενίσουν σχεδόν κάθε ίχνος ταξικής συνείδησης.
Αυτό το έκαναν, εκτός των άλλων, προσφέροντας μια ομάδα ανθρώπων, τους εβραίους, σαν «θυσιαστικά θύματα» σε εκατομμύρια άνεργους προλετάριους και προλεταριοποιημένους μικροαστούς. Σε σχέση με τους εβραίους, οι προλετάριοι μπορούσαν αφενός να αισθάνονται ανώτεροι και αφετέρου είχαν κάποιους για να κατευθύνουν το μίσος τους. Με άλλα λόγια, κολλώντας στην προλεταριακή τάξη την ετικέτα των άριων, την οποία αρνούνταν στους εβραίους, τους έκαναν σχεδόν ευγενείς. Γι’ αυτόν τον λόγο ο αντισημιτισμός του Χίτλερ δεν είναι απλώς ένα από τα χαρακτηριστικά του εθνικοσοσιαλισμού, αλλά το μέσον για να κερδηθεί η μάχη εναντίον της ταξικής συνείδησης. Στο δεύτερο κείμενο ο Άντερς ο άνεργος, που ορθά ο συγγραφέας αντελήφθη σαν κεντρική φιγούρα της εποχής μας, είναι ένας άνθρωπος «χωρίς κόσμο» και συνεπώς δεν υπάρχει. Έτσι, η ανεργία δεν εξετάζεται σαν ένα απλώς οικονομικό φαινόμενο, αλλά και σαν μια διαδικασία που κόβει τους δεσμούς του ανθρώπου με τον δομημένο κόσμο. Ο άνεργος γίνεται μια «γυμνή ζωή», κι έτσι είναι έτοιμος να ενταχθεί στη μάζα που αποδέχεται τις πολιτικές και τις πρακτικές της ολοκληρωτικής παράνοιας.■ Η έκδοση