Σελίδες

Κυριακή 9 Ιουνίου 2024

Η επινόηση του εχθρού - Giorgio Agamben


Πιστεύω ότι πολλοί διερωτούνται γιατί η Δύση και, πιο συγκεκριμένα, οι ευρωπαϊκές χώρες, αλλάζοντας ριζικά την πολιτική που ακολουθούσαν τις τελευταίες δεκαετίες, αποφάσισαν ξαφνικά να καταστήσουν τη Ρωσία θανάσιμο εχθρό τους. Μπορούμε, το δίχως άλλο, να δώσουμε μιαν απάντηση. Η ιστορία δείχνει πως όταν, για κάποιον λόγο, εξασθενούν οι αρχές που εγγυώνται την ταυτότητά μας, η επινόηση ενός εχθρού είναι εκείνος ο μηχανισμός που επιτρέπει –αν και με έναν ευκαιριακό και, σε τελική ανάλυση, καταστροφικό τρόπο– τη συγκρότηση ενός ενιαίου μετώπου. Είναι ακριβώς αυτό που συμβαίνει μπροστά στα μάτια μας. Είναι προφανές ότι η Ευρώπη έχει εγκαταλείψει όλα αυτά που πίστευε εδώ και αιώνες –ή, τουλάχιστον, πίστευε πως πίστευε: τον Θεό της, την ελευθερία, την ισότητα, τη δημοκρατία, τη δικαιοσύνη. Αν στη θρησκεία –με την οποία ταυτιζόταν η Ευρώπη– δεν πιστεύουν πλέον ούτε οι παπάδες, και η πολιτική έχει χάσει εδώ και καιρό την ικανότητά της να προσανατολίζει τη ζωή των ανθρώπων και των λαών. Η οικονομία και η επιστήμη, που έχουν πάρει τη θέση τους, δεν είναι σε θέση, με κανέναν τρόπο, να εγγυηθούν μια ταυτότητα που δεν έχει τη μορφή αλγόριθμου. Η επινόηση ενός εχθρού τον οποίο κάποιος αντιμάχεται με κάθε μέσο είναι, σε αυτό το σημείο, ο μόνος τρόπος για να καλμάρει η αυξανόμενη αγωνία μας σε σχέση με όλα αυτά στα οποία δεν πιστεύουμε πλέον. Και δεν είναι σαφώς απόδειξη ύπαρξης φαντασίας η επιλογή ως εχθρού εκείνου που για σαράντα χρόνια, από την ίδρυση του ΝΑΤΟ (1949) μέχρι την πτώση του τείχους του Βερολίνου (1989), επέτρεψε την παρουσάι σε ολόκληρο τον πλανήτη του λεγόμενου Ψυχρού Πολέμου, ο οποίος έμοιαζε μέχρι πρόσφατα, τουλάχιστον στην Ευρώπη, να έχει λήξει οριστικά .

Ενάντια σε αυτούς που προσπαθούν ηλιθιωδώς να ξαναβρούν με αυτόν τον τρόπο κάτι στο οποίο να πιστεύουν, πρέπει να θυμίσουμε ότι ο μηδενισμός –η απώλεια κάθε πίστης– είναι ο πιο ανησυχητικός επισκέπτης, που όχι μόνο δεν μας αφήνει να ηρεμήσουμε επικαλούμενοι κάποια ψέματα, αλλά δεν μπορεί παρά να οδηγήσει στην καταστροφή εκείνον που τον έβαλε σπίτι του.

 

31 Μάη

 

Κείμενο αλιευθέν από τη στήλη που διατηρεί ο συγγραφέας-φιλόσοφος στον ιστότοπο των ιταλικών εκδόσεων Quodlibet. Η εικόνα που συνοδεύει το κείμενο είναι του Marco Bongiorni, «Ο άνθρωπος που κλαίει», 2021. 

1 σχόλιο:

  1. Καλησπερα. Θα ήθελα να επικοινωνησω μαζι σας για καποια βιβλια. Σας καλεσα στο 2103804525 και δεν μπορω να σας βρω. Εχετε καποιο αλλο τηλ. ή email; Σας ευχαριστώ!

    ΑπάντησηΔιαγραφή